معرفی کتاب اشتیاق غیرعقلانی

نویسنده: رابرت جی.

شیلرمترجم: علیرضا مردانی، محمد ندیریناشر: انتشارات بورس

معرفی کتاب اشتیاق غیرعقلانی

کتاب اشتیاق غیرعقلانی نوشته‌ی رابرت جی. شیلر به تحلیل رفتارهای مالی در بازار، طبق دانش مالی رفتاری می‌پردازد. نویسنده در این اثر، به تحلیلی دقیق و همه‌جانبه درباب حباب در بازار سهام و بازار املاک و مستغلات دست می‌زند.

این کتاب به حدود چهارده زبان مختلف ترجمه شده است.

درباره‌ی کتاب اشتیاق غیرعقلانی

نظریه‌های کلاسیک اقتصادی و مالی، بر این عقده‌اند که انسان با عقلانیت کامل و بر اساس اطلاعات کامل، تصمیمی در جهت نفع شخصی خود می‌گیرد، اما رویکرد مالی رفتاری، مفروضات انسان اقتصادی عقلانی را زیر سؤال برده‌ است. این نظریه‌ی جدید مفهوم عقلانیت محدود را در مقابل عقلانیت کامل مطرح کرده که تصویری واقع‌گرایانه از رفتار اقتصادی انسان ارائه می‌دهد. محدودیت دانش و نقص توانایی‌های شناختی عواملی هستند که بر تصمیمات عقلانی انسان‌ها تأثیر می‌گذارند.

عقلانیت محدود به این نکته اشاره دارد که انسان گاه با انتخاب میانبرها و عدم ارزیابی همه‌ی گزینه‌ها، دست به انتخاباتی غیربهینه می‌زند.

کتاب اشتیاق غیرعقلانی (Irrational Exuberance) حقایق و پدیده‌های مشاهده‌شده در بازارهای مالی همانند حباب‌های قیمتی، رفتارهای توده‌وار سرمایه‌گذاران، تلاطم‌ها و نوسان‌های بیش از حد بازارهای مالی، فرا‌واکنشی یا فرو‌واکنشی سرمایه‌گذاران را مورد بحث قرار می‌دهد. رابرت جی. شیلر (Robert J Shiller) در واکنش به این مسائل و با تکیه بر دانش مالی رفتاری، تأثیر عوامل روان‌شناختی، عاطفی، فرهنگی و اجتماعی را بر تصمیمات افراد و نهادها مطالعه می‌کند.

انقلاب مالی رفتاری، در واقع در پاسخ به عدم کارایی بازار پدید آمد.

وقتی که نظریه‌ی بازارهای کارا دارای هیچ استدلال و توان خاصی نبودند، اقتصاددانان به دنبال عوامل دیگری برای درک تلاطم‌های بازار گشتند. طی تحقیقات بسیاری، متغیرهای زیادی یافت شدند که بر قیمت بازار تأثیر می‌گذاشتند؛ نژادپرستی و تغییرات آب‌وهوایی از آن جمله بودند. با توجه به نتایج، می‌شد حدس زد که عوامل انسانی نیز متغیر تأثیرگذار و قابل‌توجهی هستند که باید مورد مطالعه قرار گیرند.

رابرت جی. شیلر در کتاب اشتیاق غیرعقلانی به دنبال پاسخ به این پرسش است که چگونه می‌توان نظریه‌های مالی و عوامل انسانی را در طراحی ساختارهای مالی جدید در نظر گرفت.

کتاب اشتیاق غیرعقلانی به بررسی ماهیت شیدایی سرمایه‌گذاری‌ها و حباب‌های سفته‌بازانه می‌پردازد. رابرت جی.

شیلر بر این نکته تأکید می‌ورزد که قیمت بازار سهام به مجموعه‌ای از انتخاب‌های مردم بستگی دارد، بنابراین مطالعه‌ی رفتارهای انسانی در بازار مالی به امری مهم بدل می‌شود. از دیدگاه شیلر، اشتیاق غیرعقلانی اساس روان‌شناسی حباب‌های سفته‌بازانه است. او حباب سفته‌بازانه را در تقابل با افزایش قیمتی که ناشی از رشد ارزش‌های بنیادی دارایی‌های مالی است تعریف می‌کند.

حباب سفته‌بازانه به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن اخبار افزایش قیمت، شور و شوق سرمایه‌گذاران را بر می‌انگیزاند و با سرایت روان‌شناسانه از فردی، به فرد دیگر سرایت می‌کند.

کتاب اشتیاق غیرعقلانی دارای پنج بخش و سیزده فصل است و عوامل ساختاری، فرهنگی و روان‌شناختی را در امر اشتیاق غیرعقلانی و ایجاد حباب‌های سفته‌بازانه توضیح می‌دهد. همچنین در بخش‌های دیگر به رفتارهای گله‌ای سرمایه‌گذاران توجه نشان می‌دهد و راه‌هایی برای کاهش و یا حذفِ پدیده‌ی اشتیاق غیرعقلانی پیشنهاد می‌کند.

کتاب اشتیاق غیرعقلانی به باور بسیاری از اندیشمندان، کتابی جاودانه در زمینه‌ی روان‌شناسی بازار است. از دیدگاه نظریه‌پردازان اقتصادی و مالی و مجله‌ی معتبر اکونومیست، مطالعه‌ی این اثرِ رابرت جی.

شیلر برای تمام افرادی که به بازارهای مالی علاقه‌مندند و در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند امری لازم است.

انتشارات بورس اقدام به چاپ و نشر این کتاب با ترجمه‌ی محمد ندیری و علیرضا مردانی کرده است.

نکوداشت‌های کتاب اشتیاق غیرعقلانی

• رابرت جی. شیلر بیش از هر اقتصاددان دیگری در مستندسازیِ جنبه‌های غیرعقلانی بازارهای مالی تلاش کرده است. (نیویورک تایمز)
• کتاب اشتیاق غیرعقلانی یک سند معتبر درباره‌ی چگونگی شکل‌گیری و تداوم حباب‌های مالی است.

  (نیویورکر)

• کتاب اشتیاق غیرعقلانی پیامی مهم برای سرمایه‌گذاران دارد: مطمئن شوید که سبد سهامتان به اندازه‌ی کافی متنوع است. (وال استریت ژورنال)
• رابرت جی. شیلر بار دیگر دنیایی از اطلاعات سودمند به مخاطبان ارائه می‌دهد.

  (یواس‌ای تودی)

• رابرت شیلر در این کتاب تمرکز خود را بر روی حبابِ بازار املاک و مستغلات می‌گذارد. (لایبرری ژورنال)

کتاب اشتیاق غیرعقلانی برای چه کسانی مناسب است؟

تمامی علاقه‌مندان به بازارهای مالی از این کتاب سود فراوانی خواهند برد.

در بخشی از کتاب اشتیاق غیرعقلانی می‌خوانیم

ساده‌ترین و مستقیم‌ترین استدلال برای نظریه‌‌ی بازارهای کارا از این مشاهده نشئت می‌گیرد که دست‌آورد مقدار پول زیاد از طریق خرید سهام ارزان و فروش آن به قیمت بالاتر دشوار است. بسیاری از افراد به ‌ظاهر توانمند تلاش کرده‌اند اما با هر درجه از موفقیت، در نهایت با شکست مواجه شده‌اند.

علاوه‌بر این، برخی معتقدند به‌منظور کسب سود باید با باهوش‌ترین سرمایه‌گذاران ‌که به آن‌ها «پول هوشمند» می‌گویند و در بازارهای مالی به دنبال فرصت‌های مشابه کسب سود هستند، رقابت کرد. این افراد نیز در بازارهای مالی معامله می‌کنند و به دنبال فرصت‌های مشابه هستند. اگر کسی تصور می‌کند که دارایی خاصی دارای قیمت کمتر از حد یا قیمت بیش از حد است، باید به این فکر کند چرا این قیمت به‌رغم تمام تلاش‌های پول هوشمند برای استفاده از موقعیت‌های معاملات سودآور همچنان به این شکل باقی مانده است.

بر اساس نظریه‌ی بازارهای کارا، اگر پول هوشمند با خرید و فروش فراوان در بازار، قادر به یافتن راه‌هایی برای کسب سود است، تأثیر چنین پول هوشمندی این خواهد بود که قیمت دارایی‌ها به ارزش واقعی خود میل کنند. آن‌ها سهام با قیمت پایین را خریداری کرده و با افزایش قیمت این سهام و فروش سهام گران منجر به کاهش قیمت آن می‌شوند. علاوه‌بر این اگر اوراق بهادار تا حد زیادی نادرست ارزش‌گذاری شوند، آنگاه سود حاصل از انجام این قیمت‌گذاری نادرست، نصیب پول‌های هوشمند و افراد ثروتمند می‌شود در نتیجه تأثیر آن‌ها را در بازار افزایش یافته و قدرت آن‌ها برای از بین بردن قیمت‌گذاری نادرست افزایش می‌یابد.

.